MOLEN DE STER
Deze koren- en pelmolen aan de Molenstraat staat op de molenberg. Ooit stond op de plek de kerk van het Dominicanerklooster. Boven de deur ziet u het wapen van Winsum met daarin de ster waarnaar deze molen werd vernoemd.
De molen werd in 1851 gebouwd als opvolger van een standerdmolen uit 1628. Rond 1945 werd door Luitje Noordhof met de molen elektriciteit opgewekt om een koppel stenen aan te kunnen drijven. In die periode had de molen ook een mosterdsteen. Op 1 mei 1948 verkocht Noordhof zijn molen aan Onne Nienhuis. Deze Nienhuis was afkomstig uit een molenaarsfamilie te Hornhuizen, verhuisde in 1951 met zijn gezin naar Amerika. Daarna werd H. van Hoorn eigenaar.
In 1961 werd de molen eigendom van de gemeente Winsum. Vervolgens voltrok zich vanaf 1962 in langzaam tempo een restauratie; deze kwam uiteindelijk in 1971 gereed. De stelling kreeg bij de restauratie van 1962 een betonnen binnensluiting. Na 1971 werd, met de komst van vrijwillige molenaars weer geregeld met de molen gedraaid. Vanwege de matige staat, onder meer van het wiekenkruis, werd de molen in 2007 voor enige tijd stilgezet. In oktober 2008 zijn een lange schoor en twee korte schoren vervangen en kreeg de buitenroe nieuwe aluminium kleppen.
In december 2019 werd begonnen aan een nieuwe noodzakelijke restauratie van het vervangen van kammen, bovenwiel en bonkelaar. Ook was het weer noodzakelijk om de kap waterdicht te maken.
In het voorjaar 2022 wordt de buitenroede vervangen. Ook zijn er plannen om het maalkoppel opnieuw af te stellen. Zoals in alle molens is men hier bezig een toilet aan te leggen. De totale kosten van deze werkzaamheden bedragen € 132.585,-
CONSTRUCTIE
Romp
Kap
Vlucht
Wiekenvorm
Wiekenkruis
Bovenas
Kruiwerk
Vang
Inrichting
Overbrengingen
Versieringen
Molenmaker
Opdrachtgever
Houten achtkant, gedekt met dakleer, op stenen onderbouw
Gedekt met vertikaal gepotdekselde planken
22,40 m.
Binnenroede Oud-Hollands; buitenroede systeem Van Bussel met zelfzwichting en neusremkleppen
Voeghoutenkruiwerk; kruilier (elektrisch aangedreven) met rondgaande ketting
Bovenste helft Vlaamse vang, onderste helft ijzeren hoepelvang; vangbalk met duim; vangstok
Eén koppel 17der kunststenen en twee pelstenen; kammenluiwerk
Bovenwiel 76 kammen
Bovenbonkelaar 34 kammen
Kammenluitafel 31 kammen
Luiaswiel 20 kammen
Spoorwiel 106 kammen
Pelschijflopen 20 staven
Steenschijfloop 28 staven
Overbrengingsverhoudingen 1 : 8,46 (maalwerk) en 1 : 11,85 (pelwerk)Versieringen
Het spoorwiel is een omgebouwd bovenwiel (met een andere velg) en afkomstig uit de
voorganger van De Ster, een standerdmolen.
Eenvoudige baard, wit geverfd, rood afgebiesd, met het opschrift ‘De Ster’
Sluitsteen in de toog boven de ingangsdeuren met daarin klein, maar bijzonder sierlijk het wapen van de (vm.) gemeente Winsum.
In verband met de gemeentelijke herindeling van 1990 is voor de nieuwe gemeente Winsum een ander wapen ontworpen, iets wat in 2019 alweer is achterhaald.
De kroonlijst aan de bovenzijde van de romp is rood-wit-blauw geverfd.
H. ten Have, Mensingeweer (1851)
P.G. Wilgeveld