Molen De Ster in Winsum draait naast vrijwel iedere zaterdagmiddag ook bijna elke dinsdagmiddag en dient dan als opleidingsmolen voor de volgende generatie (vrijwillige) molenaars. Deze opleiding is van essentieel belang, want stilstand betekent de ondergang voor molens, zeker nu de beroepsmolenaars vrijwel verdwenen zijn. Door voor de opleiding beschikbaar te zijn draagt molen De Ster in Winsum bij aan een levendige toekomst van ons molenerfgoed. Het aantal deelnemers kan wekelijks variëren van één tot vier personen. Johan van Dijk, ervaren molenaar en instructeur, leidt deze cursisten op De Ster op. De cursus gaat uit van het Gilde van Molenaars (GVM), dat sinds 1972 de opleiding tot windmolenaar verzorgt. Het Gilde richt zich op het bijbrengen van praktische vaardigheden en theoretische kennis. Alleen met vakkundige molenaars blijft de schoonheid en functionaliteit van dit iconische erfgoed gewaarborgd.

Praktijk en theorie
Op dit moment worden vier molenaars-in-opleiding (MIO’s) begeleid door instructeur Johan van Dijk. Ze leren vooral in de praktijk de fijne kneepjes van het vak, aangevuld met de benodigde theoretische kennis. Het aantal deelnemers per dag kan verschillen. Het is belangrijk dat de praktijkuren over de vier seizoenen worden verdeeld, vanwege de uiteenlopende weersomstandigheden in ons land. Bovendien gaan deelnemers een deel van de praktijkuren naar een andere molen. Johan van Dijk moedigt bezoeken aan molens van andere types meermaals aan. Het aantal cursisten kan om deze redenen variëren, want de cursus is flexibel en afhankelijk van de persoonlijke inzet van de MIO.

In het gunstigste geval duurt het hele proces, van aanmelding tot examen, ongeveer anderhalf jaar. In de praktijk blijkt dit voor velen echter tussen de tweeënhalf en drieënhalf jaar te liggen.

Examen
Wanneer de MIO voldoende praktische vaardigheden en theoretische kennis heeft opgedaan en aan alle toelatingsvoorwaarden voldoet, volgt een voordracht voor het provinciale toelatingsexamen. Als daarna het landelijke examen voor de examencommissie van De Hollandsche Molen ook succesvol is afgerond, krijgt de cursist het felbegeerde ‘Getuigschrift Windmolenaar’, wat de bevoegdheid geeft om op alle authentieke windmolens in Nederland te draaien. 

De cursisten zijn enthousiast. Zo vertelt Gijsje Stephanus dat ze veel heeft gevaren met oude zeilschepen, maar nu weer aan wal het heerlijk vindt om te “zeilen met een stilstaand schip”. Tijdens het bezoek aan de molenaars waait het flink. Er kan geoefend worden met het vangen (remmen) en bedienen van de kleppen op de zelfzwichting. Dat De Ster zowel zeilen als kleppen heeft, maakt de molen extra aantrekkelijk voor een molenaarsopleiding. Molenaars moeten immers van vele markten thuis zijn.

Wie belangstelling heeft voor de opleiding, kan zich melden op de website van het Gilde van Molenaars (https://gildevanmolenaars.nl/). Er zijn in onze regio meer molens waar de opleiding tot molenaar wordt gegeven.